Laat je niets wijs maken joh. Als jij dit kalenderjaar nog helemaal niets doet met Artificial Intelligence, dan is er precies niets aan de hand. Je zult zien: eind 2024 bestaat je bedrijf nog. Wordt er gewoon nog geld verdiend. En je bent ook niet door een glimmende robot naar de exit van je kantoor geëscorteerd. Een geruststellend betoog voor iedereen die liever nog even afwachtend langs de zijlijn naar al het AI geweld staat te kijken. Je bent niet gek. En je bent zéker niet alleen.

Hoe ging het ook alweer met hardlopers?

Precies. Die gaan eraan. En er zijn hele goede redenen om de ontwikkelingen nog eens rustig aan te kijken. Voor het grote publiek, is de toegang tot slimme AI-tools eigenlijk nog geen twee jaar oud. Vooral ChatGPT heeft eind 2022 een rol gespeeld in het zichtbaar én toegankelijk maken van dit soort technologieën. Een doos van Pandora en daarmee de weg plaveiend voor een hele reeks andere slimme toepassingen.

De jonge leeftijd van die ontwikkeling in combinatie met de huidige wildgroei aan tools, die zorgt ervoor dat we nog maar moeten zien wat de échte winnaars gaan zijn. Wat wordt de sterkste taalassistent? Is dat ChatGPT, of drukken Google Bard, of Microsofts Bing AI straks alle andere toepassingen op superieure manier de markt uit? Je kunt afbeeldingen genereren met DALL-E, MidJourney, Leonardo en nog tientallen andere tools, maar wat is over vijf jaar de go-to oplossing?

Afwachten tot er een winnaar uit de bus komt, dat is dan helemaal zo gek nog niet, zéker als je allerlei slimmigheden rechtstreeks aan je bedrijfsprocessen wilt knopen. Dus als je dure developer-uren in gaat zetten om naadloze automatisering te realiseren. Dan zit je er niet op te wachten om steeds maar weer te switchen naar the next big thing. Laat ze elkaar eerst maar lekker de tent uitvechten. Toch?

Ik riep het al in de intro: je bent ook niet alleen. Om maar bij de meest gangbare tool te blijven: met ruim 100 miljoen actieve maandelijkse ChatGPT gebruikers, is er nog steeds ruim 98% van de wereldbevolking die er niets mee doet. Daarnaast laten kleinschaliger onderzoeken zien dat er nog veel passanten zijn: even aan de tool ruiken, om het vervolgens (nog) niet in te passen in de dagelijkse werkzaamheden.

De early adopter: een relatief begrip

Nog wat meer relativering: over twintig jaar is iedereen die ergens in de eerste vier jaar op de gestaag voortdenderende AI-trein is gestapt, uiteindelijk gewoon een early adopter. De early adopters van vandaag zullen dat natuurlijk betwisten. Feliciteer ze dan vooral. Ze waren inderdaad nóg eerder. Misschien krijgen ze wel een medaille. Maar er is niets mis met de kat uit de boom kijken. Of, om bij de huisdieren te blijven: die derde hond te zijn. Geen medaille, maar wel ervandoor met het been straks.

De winst van afwachten totdat het speelveld er netjes bijligt en jij je kunt focussen op wat je wilt bereiken, in plaats van met welke van de 100+ verschillende tools dat moet gaan gebeuren. Early adopters, dat zijn gewoon mensen met teveel tijd. Mooi man. Pluk jij daar toch volgend jaar lekker de vruchten van?

Een nieuwe prutser erbij op de afdeling.

Nog een goede reden om nu niet met AI te beginnen? Het is nog lang niet altijd de waterdichte oplossing voor je uitdagingen. Ik noem een paar, ronduit gekmakende, tekortkomingen van AI tools anno 2024:

Ze hebben lang niet altijd gelijk. ChatGPT grossiert in het teruggeven van verkeerde informatie. Vraag maar eens om een uitdagender excel-formule. Na vier keer een ferm correctiegesprek te voeren met je digitale assistent kom je wellicht ergens. Bevraag Google Bard maar eens op een onderwerp waar jij expert in bent. Hoe goed is de output? De uitdaging is het principe van ‘garbage in, garbage out’. Als er veel online desinformatie bestaat rondom een onderwerp, gaat AI je die desinformatie tot op bepaalde hoogte terug geven. De grote uitdaging is dat de AI-modellen met zo ‘schoon’ mogelijke data getraind moeten worden, om met zinvolle output bij je terug te kunnen komen.
Ze blinken uit in generalisme. Taalmodellen kunnen je vaak goed op weg helpen als je meer wilt weten over de basisbeginselen van een onderwerp. Maar vaak blijft het daar ook bij. Dat maakt ChatGPT een sterke generalist, maar als je écht specialistische informatie wilt hebben? Een stuk uitdagender.
Ze begrijpen je nog niet altijd. Soms net die trage collega van vlees en bloed: je hebt het vijf keer uitgelegd, maar toch is de boodschap niet overgekomen en komt het eindproduct niet eens in de buurt van wat je voor ogen had. Zo krijg je van ChatGPT soms gegenereerde afbeeldingen terug, terwijl je tekst wilde hebben. Of de tekst die je terug krijgt sluit niet aan op waar je naar op zoek bent. Wat dat betreft net het echte leven: er wil wel eens ruis ontstaan.
Ze kunnen het heus niet altijd beter. Ja, het is indrukwekkend om een afbeelding langzaam tot stand te zien komen, puur en alleen op basis van jouw tekstuele input. Maar nee, het verslaat echt nog zelden het werk van een professional. Denk aan rare scherpte-ondiepte bij foto’s, of denk aan vervormde personen, al helemaal bij video-generatie. Kwestie van tijd? Zeker. Maar dat was dan ook het punt van dit hele artikel: even lekker afwachten.

Een vermakelijke combinatie van het niet begrijpen en niet kunnen van AI afbeeldingen-generator Midjourney. | Bron: Excellent Town.

Privacy & AI: best wel een dingetje.

Nog een reden om pas op de plaats te maken: rondom privacy is er nog genoeg werk te doen. Wat gebeurt er met de data die je in een AI-tool stopt? Wie kan daarbij? Staat dat in Europa of in de VS? Wat van die input wordt vervolgens gebruikt als trainingsdata om de tool verder te ontwikkelen? Wat gebeurt er met jouw selfies, als je die door een tool heen hebt gehaald? Zoals altijd is de ontwikkeling van de technologie lichtjaren sneller dan het ontwikkelen van passende wetgeving. De AI ACT is een eerste aanzet tot regulatie in Europa en de grote clubs bewegen gelukkig steeds meer naar een goede borging van al die terechte zorgen.

Safety first? Niet bij die tientallen nieuwe toepassingen per dag. Daar liggen de prioriteiten toch vaak anders: allemaal eerst aan boord van de hype-train, totaal overdonderd door alweer nieuwe grenzeloze mogelijkheden, om daarna pas te beseffen dat jouw data misschien wel heel makkelijk van locatie naar locatie verkast. Moet je niet willen nie.

Maak je agenda maar leeg.

Toch gecharmeerd van de mogelijkheden van AI? Snap ik natuurlijk best. Dan is er een belangrijke factor om rekening mee te houden: om AI écht voor je te laten werken, moet je bereid zijn er flink tijd in te investeren. Hardcore ambassadeurs van AI zullen vast mijn hierboven genoemde (gekmakende!) tekortkomingen wijden aan één specifiek onvermogen, namelijk mijn onkunde om goed te ‘prompten’: de opdracht zo formuleren dat je daarmee de maximale output uit je AI-tool peurt. En die kritiek snijdt hout. Prompting for the win.

Hoe beter jij bent in het instrueren van je assistent, hoe beter de output. Maar om die skill te ontwikkelen, moet je dus bereid zijn om er eerst serieus tijd in te steken. Vlieguren maken. Mijn ervaring? Serieus veel vlieguren. Je verwacht het niet: een type vaardigheid die gewoon tijd blijkt te kosten om je eigen te maken. Bloedirritant.

Ook gij Brutus?

Misschien leun je inmiddels comfortabel achterover. Even lekker de bevestiging op zak dat het zo’n vaart niet zal lopen met die AI hype.

Plottwist: ik raad je stiekem aan om tóch met Artificial Intelligence te beginnen. Niet om dit kalenderjaar nog je bedrijf te redden, niet om je baan te kunnen behouden. Wel omdat de technologie here to stay is. Omdat het bepaalde werkzaamheden voorgoed zal veranderen.

Natuurlijk is het dan zinvol om zicht te krijgen op wat dat gaat betekenen voor jouw werkveld. Altijd fijn om gevoel te krijgen bij wat er allemaal handiger en efficiënter kan. En niets mooier dan laaghangend fruit: met weinig risico, en weinig tijdsinvestering alvast toch wat directe voordelen oogsten. Het is dan vooral een leuke ontdekkingsreis. Eentje waarbij je uiteindelijk heus steeds meer tijd vindt én wint. Tijd waarmee je andere nuttige én onzinnige dingen kunt gaan doen.

Laat die nieuwsgierigheid de prikkel zijn om te starten. De fun van het ontdekken van nieuwe dingen. Dat is een prima drijfveer.

Maar laat je niet opjagen. Want je hoeft echt he-le-maal niets met ArtificiaI Intelligence, om 2024 te overleven.

Gebruik je in 2024 nog geen AI? Wees gerust: je mist precies helemaal niets.